The goal of the project was to network scientists and practitioners from different European countries to exchange knowledge, experience, and different points of view, which should facilitate and accelerate cooperation for the conservation and restoration of wetlands in Poland, other countries, and at a regional level.
The Wetland Summer School had the formula of a 7-day field trip (June 26 - July 2, 2024) of various peatlands in Podlasie. Five scientists and practitioners, top-class specialists involved in the conservation and restoration of peatlands described above, ran the School.
We dedicated the 2024 Wetland Summer School to practitioners and researchers in the field of wetland conservation and restoration who have (or can have in the future) a significant impact on the condition of these ecosystems. Staff members of non-governmental organisations and nature conservation administration, scientists and PhD students were welcomed. We wanted them to be people who had the opportunity to use the acquired knowledge in practice. We marked the above requirements in the recruitment announcement and verified them by assessing the submitted applications. As a result, we received 44 applications, the quality of which was so high that we decided to increase the maximum number of School participants from the initially planned 20 to 25.
We visited, among others, the Rospuda Valley and other peatlands of the Augustów Forest, the Biebrza National Park, the Narew National Park and the surroundings of the Białowieża Forest. We travelled by bus and stayed overnight in four different tourist facilities. We spent most of our time in the field, learning about various aspects of the diversity of wetland ecosystems, their degradation processes, research methods, carrying out protective activities and assessing their effects.
The School didn't aim only at one-sided knowledge transfer but also at networking and exchanging knowledge and experiences between all participants. In the evenings, we listened to short lectures, and the School participants presented their activities (projects, research, legal issues, etc.) related to wetlands. Discussions accompanied the speeches.
During the training, 25 participants developed their knowledge of the functioning of wetland ecosystems and their role in shaping the climate, biology and ecology of the plant and animal species associated with them. They learned about the causes of their degradation and understand its effects. Training participants also learned about methods of protection and restoration of wetland ecosystems and the conditions for their implementation.
Participants met managers of protected areas and people responsible for the implementation of the active protection program.
Wiktor Kotowski – doctor of biological sciences and professor at the University of Warsaw, Poland. Wiktor works at the Department of Ecology and Environmental Protection at the Faculty of Biology. The core of his research has been the ecological foundations of nature conservation and restoration of lowland peatlands and attempts to find ecosystem solutions when planning their protection strategies. For years, together with a group of colleagues from his research group, he has been fascinated with discovering the potential of the functional ecology workshop - based on the analysis of the functional characteristics of species and their diversity in biocoenosis. He researches the stability and resistance of low peat bogs to climate change (MIRACLE project), the conditions of peat-forming processes and the possibilities of their restoration in the context of mitigating climate warming (RePeat project), as well as the role of riverside wetlands in water purification and preventing eutrophication of rivers in agricultural catchments (project CLEARANCE). Since 2002, he has been a founding member and a member of the association's board of the Wetlands Conservation Centre.
Łukasz Kozub – doctor of biological sciences. Łukasz is a graduate of the Interfaculty Environmental Protection Studies at the University of Warsaw, Poland. He works at the Department of Ecology and Environmental Protection at the Faculty of Biology. Professionally, he deals with the ecology of non-forest vegetation (peat bogs, meadows, grasslands), biodiversity and the factors shaping it, nature protection (with particular emphasis on active nature conservation methods), ecosystem restoration and its ecological foundations. Since 2010, he has been a member of the management board of the Wetlands Conservation Centre.
Dominik Henrik Zak – professor. Dominik works at the Department of Ecoscience – Catchment Science and Environmental Management at the Aarhus University, Denmark. He is also a guest scientist at the Leibniz-Institute of Freshwater Ecology and Inland Fisheries in Berlin, Germany. He has 20 years’ experience in freshwater-related environmental research, land use change and restoration. He is strongly dedicated to interdisciplinary research integrating biology, ecology, microbiology and hydrochemistry across aquatic and terrestrial systems. His knowledge extends to a range of biogeochemical processes, matter fluxes and nutrient dynamics in wetlands concerning the cycles of phosphorus, nitrogen, carbon, sulphur and iron. This includes work at various spatial and temporal scales – from micro-zones in laboratory microcosms to large-scale field sampling campaigns in lakes, peatlands and river networks. The aim is to help to mitigate human impacts, conserve vital resources and decelerate detrimental anthropogenic global change more efficiently.
Mariusz Lamentowicz – professor. Mariusz is the head of the Climate Change Ecology Research Unit at the Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland, studying past environmental changes and present global change processes. He used to work on the material from wetlands of the different parts of the World – Siberia, Central America, Amazonia, Switzerland, Czech Republic, China, Japan as well as recently Latvia, Lithuania and Estonia. Mariusz is a leading expert in peatland palaeoecology and testate amoebae (Protista) – single-celled organisms. He is an expert in testate amoebae (Protista) – single-celled organisms, which have complicated systematics, and thus it is extremely important to collaborate with scientists involved in the morphology and taxonomy of amoebae, as well as molecular biology. His important achievement is an initiation of multidisciplinary research on the impact of climate change on peatlands by the integration of monitoring, experiment and paleoecology. Such a simultaneous combination of research on peatlands did not exist previously in CE Europe and it is very rare in the world. Interdisciplinary research was possible due to the establishment of the international research team and then his team at AMU – Climate Change Ecology Research Unit. His research interests are focused on ecology and long-term ecology of wetlands with a special focus on climate change. His is applying the experimental and palaeoecological approaches to better understand the present and past global change. Current projects synthesise historical geography and archaeology with palaeoecological perspectives.
Michał Korniluk – doctor of biological sciences, naturalist and ornithologist. Michał completed his PhD at the Museum and Institute of Zoology of the Polish Academy of Sciences. His main research interests focus on behavioural ecology, especially in the habitat selection processes, bird mating systems and migration. He serves as a member of the management board of the Natura International Polska Foundation, where he is also responsible for scientific and monitoring activities. He participated in the preparation and implementation of numerous projects regarding the protection of waders. Currently, he works on the LIFE project "Implementation of the National Program for the Protection of Great Snipe in Poland - stage I", in which he is responsible for coordinating research, purchasing land and actively protecting the habitats of waders. On behalf of the Polish Society for the Protection of Birds, he coordinates the monitoring of the great snipe in Poland as part of the Polish Bird Monitoring carried out by the Chief Inspectorate of Environmental Protection.
Among the 25 training participants, we had 13 scientists (Warsaw University of Life Sciences, Jagiellonian University, University of Łódź, Adam Mickiewicz University in Poznań, University of Greifswald, Thuenen Institute for Climate Smart Agriculture, Tallinn University of Technology, Ss. Cyril and Methodius University, University of Lisbon, Michigan State University), 7 representatives of NGOs (Wetlands Conservation Centre, Polish Society for the Protection of Birds, Succow Foundation, Greifswald Mire Centre, Frankfurt Zoological Society, UNDP Ukraine, Constructed Wetland Association), and 5 employees of nature protection administration (General Directorate for Environmental Protection, Regional Directorate for Environmental Protection in Gdańsk, Regional Directorate of State Forests in Poznań, Chornobyl Radiation and Ecological Biosphere Reserve, Donauauen National Park).
The project was financed by the Climate Fund of the Federal Ministry of Foreign Affairs of the Federal Republic of Germany.
Photos from the 2024 edition of the Wetland Summer School:
Aldrowanda pęcherzykowata (Aldrowanda vesiculosa)
Wodna roślina owadożerna będąca pod ochroną ścisłą. Wpisana do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin ze statutem CR (krytycznie zagrożona). Ze względu na wysoki stopień zagrożenia wyginięcia w całej Europie aldrowanda została objęta Konwencją Berneńską i Dyrektywą Siedliskową. Przyczyną jej wymierania jest postępująca industrializacja, melioracje, zamiana jezior na zbiorniki retencyjne w związku z tworzeniem różnorakich systemów irygacyjnych. Ponadto wpływ na zanikanie tego gatunku ma silne nawożenie, rozwijająca się turystyka oraz zarastanie jezior pod wpływem działalności człowieka. Największe szanse przetrwania ten gatunek ma na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim oraz Augustowsko-Suwalskim.
Aldrowanda jest jedynym gatunkiem w swoim rodzaju – nie ma korzeni, żyje w wodach od Europy zachodniej aż do Indii i od Afryki zachodniej aż do Azji wschodniej. Rośnie w płytkich, osłoniętych od wiatru zatoczkach przy podtorfionych brzegach wypłaconych jezior o dnie pokrytym grubą warstwą mułu mineralno-organicznego.
Posiada aparat chwytny. Ruchy chwytne liścia polegają na skomplikowanym procesie. Połówki liścia są połączone stawem mieszczącym się na osi środkowej. Zmiany turgoru w tkankach po dolnej stronie nerwu środkowego, a właściwie wzrost ciśnienia , powoduje wydłużenie się tych komórek kierunku brzegu liścia, co wywołuje szybki ruch złożenia się obu połówek liścia. Zjawisko to nazywa się sejsmonastią - jest to bezkierunkowa reakcja ruchowa wywoływana dotykiem lub wstrząsem. Na powierzchni blaszki liściowej znajdują się włoski czuciowe. Między zadziałaniem bodźca a początkiem reakcji, tj. zamknięciem się połówek liścia upływa tylko 0,09 s. Samo zamknięcie trwa 0,2 s. Także tutaj działają zmiany turgoru w obszarze nerwu środkowego. Żywi się zooplanktonem, niekiedy larwami komarów i mikroskopijnym narybkiem.
Rozmnaża się jedynie wegetatywnie przez fragmentację pędu. W naszych warunkach klimatycznych kwitnie bardzo rzadko, zwykle nie zawiązując nasion.
Źródło: Polska Czerwona Księga Roślin, PAN, 2001.
J. Petermann, W. Tschirner, Interesująca botanika, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1987.
Arcydzięgiel litwor (Archangelica officinalis)
Roślina dwuletnia, kwitnaca od czerwca do sierpnia.
Rośnie na mokrych łąkach, w zaroślach, w wąwozach górskich oraz nad brzegami potoków, od pogórza do piętra podalpejskiego.
Korzeń i owoce mają przyjemny aromatyczny zapach i korzenny smak. Najważniejszą substancją czynna jest felandren, a także terpentyny, laktony i liczne kumaryny.
Małe dawki pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i łagodzą podrażnienia mięśni jelit. Zbyt duże dawki mogą prowadzić do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.
Korzeń stosuje się w postaci odwarów, nalewek lub jako składnik mieszanek ziołowych przy schorzeniach przewodu pokarmowego, braku apetytu, zgadze, wzdęciach itp.
Roślina ta znajduje również zastosowanie w przemyśle spożywczym i perfumeryjnym.
Źródło:
F. Stary, V. Jirasek; Rośliny lecznicze; PWRiL, Warszawa 1982
Bagno zwyczajne (Ledum palustre)
Bagno jest to roślina lecznicza będąca pod częściową ochroną. Jest to krzew osiągający od 50 do 150cm wysokości. Występuje na torfowiskach wysokich i w borach bagiennych. Gałązki są wzniesione oraz pokryte kutnerem. Liście są zimotrwałe, skórzaste, z wierzchu ciemnozielone i lśniące. Kwiaty są białokremowe o kulistych baldaszkach, osadzone na długich szypułkach.
Roślina ta zawiera olejek eteryczny zawierający ledol. Ponadto garbniki, gorycze, substancje woskowe, arbutynę oraz glikozydy flawonoidowe.
Roślina ta wydziela charakterystyczny intensywny zapach. Do dziś bagno jest jeszcze stosowane jako środek przeciw molom, muchom i prusakom. Gałązki bagna rozkłada się w szafach, a wywarem z tej rośliny spryskuje miejsca nawiedzane przez niechciane owady.
W ziołolecznictwie ludowym roślina ta była używana jako środek wykrztuśny w ostrych i przewlekłych zapaleniach górnych dróg oddechowych, w nieżycie oskrzeli i astmie. Używane było również jako środek rozkurczowy w schorzeniach przewodu pokarmowego. Napar był stosowany do płukania w schorzeniach jamy ustnej i jako środek na ból zęba. Ponadto bagno jest ziołem o działaniu przeciwkaszlowym, przeciwzapalnym oraz drażniącym skórę i błony śluzowe. Ostatnie badania wykazały, że ledol jest substancją toksyczną i wywołuje wymioty i może powodować wrzody żołądka i jelit, a także niekorzystnie oddziaływać na układ oddechowy i moczowo-płciowy.
Fot. Ledum palustre (FJ)
Źródło: Senderski M, Zioła, Praktyczny poradnik o ziołach i ziołolecznictwie, Liber, Warszawa, 2009.
POLITYKA PRYWATNOŚCI STRONY BAGNA.PL
I. Informacje ogólne.
II. Informacje w formularzach.
III. Informacja o plikach cookies.
IV. Logi serwera.
V. Udostępnienie danych.
VI. Zarządzanie plikami cookies – jak w praktyce wyrażać i cofać zgodę?
b. Chrome
c. Safari
d. Firefox
e. Opera
f. Android
g. Safari (iOS)
i. Blackberry
02.02.2016 | Światowy Dzień Mokradeł 2016 - Mokradła a zrównoważony rozwój - materiały prasowe CMok |
29.06.2015 | Temat Rzeka - Marlena Tarapata |
01.10.2010 | Nadwodni łowcy - Dawid Marczak |
25.09.2010 | Coraz lepiej z wydrą - Wojciech Sobociński |
20.05.2010 | Łąkowy pasiak - Rafał Zubkowicz |
16.04.2010 | Ukryte w torfie - Kacper Ząbkowiecki |
15.03.2010 | Zniszczenie siedlisk lipiennika w obszarze Natura 2000 w Dąbrowie Górniczej - Łukasz Krajewski |
26.02.2010 | Bagna dobre na powódź - Kacper Ząbkowiecki |
29.01.2010 | Napięty bilans - Wojciech Sobociński |
22.07.2009 | Zostały tylko nazwy - Michał Książek |
15.06.2009 | Bagno Pakosław - Tomasz Dzierżanowski, Zbigniew Fijewski |
08.05.2009 | Dymerskie łąki czekają na wodę - Marian Szymkiewicz |
06.04.2009 | Mokradła dla wody czy woda dla mokradeł. Rola bagien w obiegu wody w zlewniRola bagien w obiegu wody w zlewni- Mateusz Grygoruk |
27.11.2007 | West Siberian Peatlands and Carbon Cycle - Past and Present - Ewa Jabłońska |
09.11.2006 | Hydrogenetyczna klasyfikacja torfowisk według Hansa Joostena - Ewa Jabłońska |
14.09.2006 | Konferencja o Renaturyzacji Ekologicznej |
25.08.2006 | Kolejna inicjatywa nad środkową Wisłą - Wojciech Sobociński |
01.06.2006 | Torfowiska i globalne zmiany klimatu - Agata Pustelnik |
07.05.2006 | Park nad Wisłą - Wojciech Sobociński |
24.04.2006 | Krajowa fauna pijawek - Katarzyna Palińska |
08.04.2006 | Torfowiska Orawsko-Nowotarskie - Agata Pustelnik |
15.02.2006 | Wciągające bagno Jelnia - Michał Książek |
07.02.2006 | Wywiad z Wojciechem Tworkowskim, pracownikiem Ośrodka Studiów Wschodnich a także wieloletnim działaczem organizacji pozarządowych w Azji Środkowej - Michał Książek |
07.02.2006 | Użytek z bagna - Rafał Zubkowicz |
02.02.2006 | Jezioro Bajkał - perła ze skazą? - Michał Książek |
30.01.2006 | Wędkarze też chronią mokradła - Rozmowa z Eugeniuszem Grabowiskim, Prezesem Zarządu Głównego Polskiego Związku Wędkarskiego - Wojciech Sobociński |
27.01.2006 | Purvs znaczy bagno - Rafał Zubkowicz |
26.01.2006 | Na torfowiskach Zabajkala - Michał Książek |
26.10.2005 | Bocian czarny - tarczowy gatunek leśnych terenów podmokłych - Mirosław Rzępała |
26.10.2005 | Rezerwat przyrody Beka - Piotr Kamont |
26.10.2005 | Kotewka orzech wodny – roślina wymierająca - Agata Śmieja |
26.10.2005 | Stawy rybne - specyficzny ekosystem - Mateusz Ledwoń |
30.06.2005 | Estonia. Kraina mokradeł - artykuł Joanny Felicji Bilskiej - niezależnej dziennikarki zajmującej się sprawami Estonii. |
30.04.2005 | Polesie - z wodą pod łóżkiem - Rafał Zubkowicz |
18.04.2005 | Przystosowania ptaków do życia wśród wód i bagien - Danuta Pepłowska-Marczak |
15.03.2005 | Gdzie się podziała woda - tekst Rafała Zubkowicza poświęcony wodzie - dzięki której istnieje życie, a której nie szanujemy i o którą nie dbamy. |
25.02.2005 | Źródła finansowania przedsięwzięć związanych z ochroną mokradeł w Polsce - tekst Marty Filipowicz o możliwości pozyskania środków finansowych na ochronę bagien. |
15.02.2005 | Paludologia - Wywiad z Januszem Gotkiewiczem, inicjatorem powstałych w tym roku na UWM zajęć pod tym samym tytułem. |
30.01.2005 | Toczna - historia jednej rzeki - Rafał Zubkowicz |
15.01.2005 | Źródliska - Katarzyna Barańska |
01.01.2005 | Dolina Rospudy - historia i tło konfliktu - Tekst Adama Bohdana o zagrożeniach doliny Rospudy, jednej z niewielu "nietkniętych" melioracjami rzek w Polsce. |
16.12.2004 | Włocławek - Nieszawa. Długa historia tamowania rzeki - Jacek Bożek |
15.12.2004 | Pozytywne sygnały - Wywiad z Jackiem Engelem, kierownikiem programu "Wody śródlądowe" realizowanego przez WWF. |
05.12.2004 | Odra 2006 - Wojciech Piwowarski |
15.10.2004 | Woda pod górę nie lubi płynąć - Wywiad z dr hab. Wiesławem Dembkiem, do niedawna przewodniczącym Komisji ds. Ochrony Mokradeł, Obszarów Słodkowodnych i Morskich PROP. |
W pierwszy weekend października odbędą się kolejne Europejskie Dni Ptaków. W tym roku ptakiem EDP jest nurogęś. EPD to akcja liczenia ptaków organizowana przez BirdLife International. W Polsce koordynuje ją Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. W liczeniu mogą brać udział również amatorzy.
Informacje o wycieczkach ornitologicznych znajdują się na stronie OTOP-u. Wśród nich jest m.in. "Ptasia niedziela" w Parku Narodowym "Ujście Warty".